Jednoosobowa działalność gospodarcza vs umowa o pracę - porównanie.

Często młodzi ludzie pytają czy opłaca się przejść im z etatu na działalność gospodarczą.
Czy to się opłaca?
Sprawdźmy!

Najważniejszym czynnikiem determinującym do takiej decyzji jest wynagrodzenie "tu i teraz".
Różnice w kwotach netto za tą samą pracę zawarłem na poniższym wykresie.

Na dolnej osi zawarte zostało wynagrodzenie brutto dla umowy o pracę.  Na osi pionowej wynagrodzenie podane w kwocie netto - tu i teraz. I tak dla minimalnego wynagrodzenia brutto w kwocie 2250 zł (około 1600 zł na rękę) przy skorzystaniu z "małego" zusu (540 zł za miesiąc) "zarobimy" na rękę około 450 zł więcej. Sytuacja ma się gorzej, kiedy nie możemy skorzystać z małego zusu. Próg opłacalności kształtuje się w tym przypadku w okolicach 4000 zł brutto. 

Istnieje możliwość poprawienia różnicy pomiędzy przychodem z działalności a etatem na powyższym wykresie. Można to zrobić poprzez zmniejszenie podatku pit. Na przykład wrzucając w koszty laptopa, telefon, samochód, zakwaterowanie i inne dobra lub usługi.
Poniżej na osi poziomej wartość wynagrodzenia brutto. Na osi pionowej wysokość podatku pit zapłacona w ciągu roku kalendarzowego (12 miesięcy).

Jak widać na powyższym wykresie podatek jest tym większy im większy jest "czysty" dochód. Można też zauważyć coś więcej. Najniższy podatek PIT płaci etatowiec ponieważ płaci wyższe składki zus -pomniejsza się o nie podstawę opodatkowania. Zatem najwyższą podstawę opodatkowania ma osoba na tzw. małym zusie. Ma też najwyższy dochód tu i teraz.
Powyższe informacje są o tyle istotne, iż wiążą się ze zobowiązaniami skarbu państwa (zusu czy jak zwał) w przyszłości. I tak jeżeli spojrzymy na wykres poniżej. Ponownie oś pozioma - wynagrodzenia brutto. Oś pionowa - kwota, od której będą liczone zobowiązania w przyszłości (świadczenia ZUS, emerytura).

Proszę zwrócić uwagę, że najniższe świadczenia w przyszłości będzie miała osoba korzystająca z tzw. "ulgowego ZUSu". (Szanowni Państwo, ulgowy byłby gdyby jakość świadczeń nie spadała. Tak to nie jest ulga tylko umowa w ramach której grupa ludzi decyduje się zapłacić za spokój haracz, z którego nic nie ma. Poza spokojem - bo może pracować na czarno.)

Aby uwypuklić obraz poniżej zamieszczam jeszcze dwa wykresy. Proszę o ich analizę.

Powyższe dwa wykresy obrazują różnicę w przepływach pieniężnych. Osoby będące na umowach B2B mają co prawda więcej pieniędzy tu i teraz ale sporym kosztem dużo niższych opłaconych składek społecznych. Proszę zwrócić uwagę, że zysk tu i teraz nie rekompensuje starty w przyszłości. Trudno ocenić dziś jaką wartość będą miały zapisy na kontach ike, ikze, subkontach szczególnie jeżeli ktoś przez długi czas odprowadzał składki na etacie.

Zapytacie skąd bierze się różnica, że na każdy 1 000 "tu i teraz" trzeba oddać powiedzmy 1300 w składkach?

Śpieszę z pomocą!

Jeżeli ktoś zarabia 4000 brutto na etacie całkowity koszt jego zatrudnienia wynosi 4819 zł przy czym do ręki otrzyma on 2854 zł. 

Po wszystkich odliczeniach pracownik zapłaci 286 zł podatku PIT.

Oznacza to, że jego korzyścią z wykonanej pracy jest 4819 zł (kwota do ręki plus zapisy na kontach ZUS)  minus 286 zł PIT (z którego nic nie ma) - minus wartość składki zdrowotnej. 

W przypadku JDG wygląda to tak. Netto osoba otrzyma 4819 zł. Musi zapłacić mały ZUS 540 zł z czego może dokonać odpisów zmniejszających przychód o 190 zł (składki zus) i dodatkowo pomniejszyć podatek o 270 zł (z tytułu zapłaconej składki zdrowotnej zawartej w kwocie 540)

Podatek PIT takiej osoby wygląda tak: 

((4819-190)*18% ) - 270  = 563 zł/

Proszę zwrócić uwagę, że na etacie zapłacono o 277 zł mniej. Można powiedzieć, że na działalności przepadło bezpowrotnie (brak korzyści z PIT) 563 zł. Pozycją ujemną jest oczywiście też mały zus 540 zł. Czyli przedsiębiorca otrzymał 4819 zł. Pomniejszył swój przychód o dwie pozycje wyżej i mamy: 3716 zł na rękę. oraz 190 zł składek społecznych w ZUS.

Etatowiec z przykładu ma 2854 zł na rękę oraz  i 1265 zł na kontach składek społecznych ZUS.

Etatowiec ma przychód faktyczny 4119 zł. Osoba na JDG 3910 zł.

Składkę zdrowotną pomijam gdyż oboje mają równy dostęp do opieki medycznej. Różnica około 200 zł wynika z podatku dochodowego jak wskazałem wyżej. 

Poniżej zawarłem kalkulator napisany w skoroszytach open office (w excelu prawidłowo nie otworzycie). W prosty sposób możecie porównać zatrudnienie na ETAT z umową B2B - mały zus.

Porównanie ETAT vs Jednoosobowa Działalność Gospodarcza na małym ZUS

Czytałem w ostatnim czasie na jednym z portali informacyjnych, że tylko co 10 ta. osoba jest wypychana na własną działalność. Jak widzicie po powyższym całkiem dobrze trzeba zarabiać, żeby było to opłacalne.

Jako osoba funkcjonująca na takiej umowie mogę powiedzieć, że taka forma pracy jest opłacalna tylko jeżeli osoba orientuje się w tej materii (optymalizacje) lub zarabia powyżej 130 tyś PLN netto (podatek liniowy). Teoretycznie próg dochodowy 32% zaczyna się od 85 000 zł ale biorąc pod uwagę, że można skorzystać z ulg podatkowych, odliczyć składki zus, składki zus za małżonka, dzieci, darowizny, ikze, próg ten faktycznie zaczyna się przy około 120-130 tyś PLN. 

To co jeszcze powinienem zawrzeć to informacja, iż dla B2B przyjąłem brak urlopu aby nie komplikować obrazu. Przy umowach B2B wlicza się urlop jako kilka procent zasadniczego wynagrodzenia. Często też pracuje się więcej roboczogodzin lub w delegacji. Rezygnuje się z wielu praw "pracowniczych". Wynagrodzenie to zapłacona Faktura VAT a te bywają spóźnione w niektórych branżach. Występuje nieograniczone ryzyko (dla umów o pracę do trzech pensji) finansowe za źle wykonane zadanie. 

Umowa taka ma też plusy takie jak elastyczność, brak zależności organizacyjnej (dla freelancerów), często krótki okres wypowiedzenia (może to być zaleta), możliwość pracy dla wielu podmiotów w tym takich (zagranicznych), które nie dają nam UOP, lepsze możliwości pożyczkowe w bankach.